Matka

Bogini-matka, chtoniczna stwórczyni, dawczyni wszelkiego życia i partnerka boga-twórcy, to najstarszy z archetypów. Zapewne istniał, zanim jeszcze wynaleziono słowa na jego opisanie.

Bogini-matka z neolitu

Boginie-matki przyjmowały najróżniejsze twarze - od miłosiernych i cierpliwych jak Gaja czy Izyda, przez te bardziej zacięte, jak Demeter (która potrafiła w gniewie skazać cały świat na (tymczasową) wieczna zimę), aż do straszliwych niszczycielek na modłę Kali.

Kali, jedna z postaci hinduskiej bogini-matki.

Bogini-matka zwykle przedstawiana była w kilku postaciach. Najczęściej, jako dziewica-dziewczyna, dojrzała kobieta-matka oraz starucha-mądra wieszczbiarka. Każda z tych postaci reprezentowała inny etap życia kobiety i inną postać archetypu. Tutaj chciałabym skupić się tylko na matce per se - aczkolwiek zapewne kiedyś spróbuję opisac resztę postaci Bogini.

W większości mitologii istnieje jedna, pierwsza bogini-matka, córka, siostra bądź matka boga-stwórcy, zwykle zarazem jego żona (tabu kazirodztwa rzadko dotyczy bogów, a prawie nigdy bogów-stwórców). Ona stanowi początek wszelkiego istnienia, i zwykle jej imie staje się synonimem samej ziemie (na przykład Gaja, aczkolwiek imię tej bogini zrobiło zgoła niezwykłą karierę nie tylko w starożytnej Grecji). Jest Wielka Matką (Magna Mater, początkowo obrzedowe imię Kybele), patronka narodzin i śmierci, a często równiez boginią miłości i wojny (jak sumeryjska Inanna/Asztarte).

Najbardziej znane boginie-matki to Gaja, Demeter, Kybele, Kali, Izyda, Maryja czy Inanna.